Zegarki mechaniczne to jedne z najbardziej popularnych czasomierzy, użytkowane na całym świecie. Nie wymagają zastosowania baterii, aby je uruchomić, wystarczy ręcznie nakręcić sprężyny mechanizmu lub wykorzystać działanie automatycznego rotoru. Modele mechaniczne są uważane za najtrwalsze i bezawaryjne zegarki, a ich dokładność w głównej mierze zależy od sposobu wykonania, pierwszego ustawienia oraz poprawnego użytkowania. Wśród najsłynniejszych z nich warto wymienić produkty marki Tissot czy Certina, które cieszą się dużym zainteresowaniem miłośników wysokiej klasy czasomierzy.
Budowa zegarka mechanicznego
Zegarek mechaniczny jest zbudowany z czterech głównych grup części: napędu, przeniesienia napędu, licznika cykli oraz wyświetlacza. Napęd jest złożony ze schowanej w kasecie sprężyny napędowej, zamocowanej na specjalnym wałku. Obok niego znajduje się zespół kół, przenoszący napęd uzyskany ze sprężyny. Najczęściej będą to cztery pary kół – wychwytowego, małego, sekund i minut wraz z napędami. Kolejnym ważnym elementem jest licznik cykli, zwany regulatorem. Jest on odpowiedzialny za dokładną pracę czasomierza. Składa się z koła wychwytowego, wychwytu oraz koła balansu. Ostatnią częścią jest wyświetlacz z analogowym systemem wskazówkowym, umożliwiający odczyt dokładnego czasu. Zegarki z mechanizmem automatycznym mają dodatkowo wbudowany specjalny rotor, zwany również wahnikiem. Jego nieustanne obroty powodują nakręcanie się sprężyny napędowej, niezbędne do wprawienia w ruch dalszych elementów czasomierza.
Zasada działania zegarka mechanicznego
Wiele osób zastanawia się, jak działa zegarek mechaniczny? Jego funkcjonowanie opiera się na energii zmagazynowanej w napędzie, która ulega przekształceniu na ruch obrotowy. Zgodnie z zasadą działania zegarka mechanicznego, obecna w walcu kasety sprężyna nakręca się, zachowując swoją energię dzięki blokadzie nawinięcia. Następnie próbuje ona rozwijać się, wypełniając wnętrze kasety. Przenosząc siły rozprężenia na zęby kasetki, wywołuje ruch kołowy, który napędza pracę pozostałych kół mechanizmu. Pierwsze z nich – tryb koła – odbiera napęd z przedniej pary kół, przekazując go do kolejnej. Napęd z kasety ze sprężyną porusza trybikiem koła minut, koło minut wprawia w ruch małe kółko. Małe kółko porusza trybem kółka sekund, natomiast kółko sekund – aktywuje napęd koła wychwytowego i samo koło. Wraz z wychwytem i kołem balansu jest ono odpowiedzialne za dokładną pracę zegarka. Obracając się najszybciej ze wszystkich kół, dzieli ich ruch na równe przedziały, natomiast balans – na równe odstępy, słyszane przez nas jako tykanie czasomierza. Ten nieustanny ruch wahadłowy bezpośrednio wpływa na dokładność wskazań zegarka, które odczytujemy z indeksów, umieszczonych na cyferblacie urządzenia.
Zegarki mechaniczne nakręcane ręcznie i automatycznie
Zegarki mechaniczne, takie jak Blonex Antichoc nakręcamy za pomocą koronki, obracanej w prawą stronę. Nakręcanie powoduje obrót sprzęgnika połączonego z zębnikiem naciągowym, natomiast sam zębnik – współpracując z kołem naciągowym, obraca wałek sprężyny, naciągając ją. Po maksymalnym nakręceniu sprężyny powinniśmy poczuć opór, wywołany przez zamocowaną blokadę. Zazwyczaj pełne naciągnięcie sprężyny zapewnia nieprzerwaną pracę zegarka przez 40-50 godzin.
W sprzedaży dostępne są również modele mechaniczne automatyczne, takie jak Certina DS Caimano Lady Powermatic, które samoczynnie nakręcają się w trakcie noszenia. Czerpią one energię z ruchów ręki bądź rotomatu, czyli zasilanej prądem niewielkiej skrzynki, która poruszając się, symuluje noszenie czasomierza na ręce. Nowoczesne zegarki automatyczne są wyposażone w rezerwę chodu, działając przez okres kilkudziesięciu godzin nawet w sytuacji, gdy są one ściągnięte z ręki.
Zegarki mechaniczne to najczęściej wybierane modele czasomierzy. Osoby, którym zależy na zminimalizowaniu bieżącej obsługi urządzenia, zazwyczaj decydują się na wersje z samoczynnym, automatycznym nakręcaniem się, wywołanym przez ruchy nadgarstka. Użytkownicy preferujący bardziej tradycyjne czasomierze częściej kupują zegary mechaniczne z koronką, wymagające regularnego, manualnego nakręcania. Dzięki skomplikowanej precyzyjnie działającej budowie, modele mechaniczne uchodzą na najdokładniejsze zegarki naręczne na świecie.
